دوره 4، شماره 1، 1403، صفحات 24 - 38

نویسندگان : محمدرضا محبوبی* ¹

چکیده :
گازهای همراه از محصولات جانبی فرآیند استخراج نفت هستند که می‌‌توان آن‌ها را تجاری‌سازی کرد یا سوزاند و تبدیل به یک آلاینده محیط‌زیستی نمود. در پیش گرفتن راه اول به‌جای راه دوم به عوامل متعددی بستگی دارد که ساختار قانونی مناسب، یکی از آن‌هاست. یکی از نکات مهم در ایجاد این ساختار، پیش‌بینی راه‌های حقوقی برای جبران زیان‌های وارده به جوامع متأثر و محیط‌زیست است. ازآنجاکه ایران جزء سه کشور اول در سوزاندن گازهای همراه در جهان است، ایجاد یک ساختار قانونی کارآمد در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد و پیش‌بینی روش‌های جبران زیان، از عناصر مهم آن خواهد بود. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ به این سؤال است که آیا نظام مسئولیت برای جبران زیان‌های ناشی از انتشار گازهای همراه کفایت می‌کند؟ چه رو‌ش‌های دیگری برای جبران این زیان‌ها وجود دارد؟ فرضیه این مقاله این است که نظام مسئولیت مدنی برای جبران خسارات محیط‌زیستی ازجمله زیان‌های ناشی از گازهای همراه کافی نیست و نیاز به اصلاحاتی در این زمینه وجود دارد. به‌علاوه، می‌توان از پتانسیل مسئولیت بین‌المللی نیز در این زمینه بهره برد و یا از روش‌های نوین و ابتکاری مانند ایجاد صندوق جبران زیان‌های جوامع محلی به‌‌وسیله درآمد حاصل از جریمه‌های دریافتی بابت انتشار گازهای همراه استفاده کرد.

کلمات کلیدی :
انتشار گازهای همراه، مسئولیت مدنی، مسئولیت بین‌المللی، آلودگی هوا، تغییر اقلیم