دوره 3، شماره 1، 1402، صفحات 6 - 37

نویسندگان : حسن فرجی* ¹

چکیده :
جنگ آثار ناگوار متعددی دارد که قابل کتمان نیست. جمع‏آوری تمامی تاریخچه‏ جنگ و جنایات حکومت عراق علیه ایران امکان‏پذیر نیست چراکه موانع متعددی در این مسیر وجود دارد، ازجمله گستردگی این جنگ، مخفی ماندن بسیاری از جنایات این رژیم، تعدد و پیچیدگی سازمان‏های عامل در این جنگ و از بین رفتن تعدادی از عوامل این جنایات به دست عوامل دیگر. عواملي كه مصداق بارز نقض مقررات بين المللي بوده و دولت عراق در طول جنگ هشت ساله این مقررات را زير پا گذاشته و برخلاف عرف تعهدات بين المللي عمل نموده است. در این مقاله، جايگاه حقوق بشردوستانه و حقوق مخاصمات در جنگ عراق عليه ايران، تعريف دفاع مشروع، ادعاهاي دولت عراق، جايگاه دفاع مشروع و همچنين تجاوز، اعمال غیرحقوقی دولت عراق كه مصداق بارز تجاوز در جنگ هشت ساله محسوب می شود و در آخر چگونگي نقش دولت هاي فرامنطقه اي در جنگ عراق عليه ايران مطرح شده است. در اين رساله، ضمن اشاره به پيشينه حقوق مخاصمات، حقوق بشردوستانه، دفاع مشروع، نقش كشورهاي فرامنطقه اي، تجاوز، سلاح هاي كشتارجمعي و نقش سازمان ملل در جنگ عراق عليه ايران با مطالعه موردي جنگ عراق و ايران در حد توان از سوي نگارنده مورد كنكاش واقع شده است.

کلمات کلیدی :
حقوق مخاصمات، حقوق بشردوستانه، دفاع مشروع، تجاوز دولت‏ های فرامنطقه ‏ای