دوره 2، شماره 4، 1401، صفحات 40 - 51

نویسندگان : رضا فرج پور* ¹ ، یونس قرقانی ²

چکیده :
حقوق دریا‌ها به جهت امتیازات اختصاصی دریا‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دریاها در تمامی دوران به جهت حمل‌ونقل دریایی مورد توجه قرار گرفته و اکنون با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و وجود منابع طبیعی در آن، بهره‌برداری از منابع دریایی بیش‌ازپیش مورد توجه است. همین امر سبب شده تا قابلیت تملک منافع آن نیازمند دقت نظر گردد. منابع دریای شمالی ایران، خزر (کاسپین) و تقسیم آن با همسایگان این خطه و واگذاری مجوز صید ترال به چینی‌ها در آب‌های جنوبی کشور زمینه‌ساز تحقیق حاضر شد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش مهم است که اساساً در قوانین ایران آیا دریاهای سرزمینی قابلیت واگذاری را دارند یا خیر؟ از یک سو، در جنوب کشور با اعلام رسمی مقامات، سخن از واگذاری مجوز یا به تعبیر عوام، اجاره دریا به صیادان چینی برای طولانی‌مدت در قرارداد 25 ساله داده شده و از سویی دیگر، با فناوری‌های اعلامی، تمامی موجودات زنده آن به‌مرور به تاراج می‌رود. با توجه به این موارد، حدود اعمال حاکمیتی در چهارچوب قوانین دریایی و امکان واگذاری آن با لحاظ حفظ تمامیت ارضی یا واگذاری منابع موجود در آن به بیگانگان با استناد به منابع فقهی و متون قانونی مستند و پشتوانه قانونی را دارا است یا خیر؟ این پرسش¬ها، اساس پژوهش حاضر را بنیان نهاد.

کلمات کلیدی :
اجاره، دریاها، مالکیت عمومی، قرارداد، اموال عمومی