دوره 2، شماره 4، 1401، صفحات 52 - 66

نویسندگان : ندا حیدری مقدم ¹ ، محمد‌رضا حکاک‌زاده* ²

چکیده :
یکی از مفاهیم جدید در روابط بین الملل، زوال حاکمیت دولت است که اصول عمده آن، تأکید بر نقش سازمان های بین المللی و جنبش های جدید اجتماعی و تلاش برای استقرار صلح، خاتمه دادن به ستیز میان ملت ها و استقرار ترکیبات جدید است. زوال حاکمیت به دنبال محدود کردن قدرت ها و تضعیف مرزهای سیاسی و حاکمیت ملی شکل می¬گیرد. هدف، حاکمیت جهانی تحت یک قانون به¬صورت یکپارچه است. نوع و تعداد بازیگران به گونه اي تحول یافته که علاوه بر قدرت هاي بزرگ بین المللی، بازیگران منطقه اي نیز به ایفاي نقش می پردازند. همچنین، در کنار دولت ها، نهادهاي مدنی بین المللی، سازمان هاي مردم¬نهاد بین المللی، سازمان هاي بین الدول بین المللی، نهادهاي چندجانبه غیررسمی، احزاب، رسانه ها، قومیت ها، سندیکاها، شرکت هاي چندملیتی، افراد و افکار عمومی بین المللی نیز نقش¬آفرین شده اند که درمجموع، به چندضلعی شدن نظام بین الملل انجامیده است. بدین ترتیب، با توجه به ماهیت متحول و فرایندي نظام بین الملل و هم پیوندي کنشگران و پیچیدگی تعاملات فزاینده آنان، هنوز نظمی مستقر شکل نگرفته و نظام بین الملل همچنان در حالت گذار، انتقال و سیال قرار دارد. جهانی شدن یا زوال دولت¬محوری یک فکر و ایده است که در تفکر و سیاست های معاصر جای می گیرد و از تحولات جهان، افکار ملت ها و فرهنگ های گوناگون برخاسته است. هدف از آن کاستن از محوریت حاکمیت دولت و تأکید بر نقش سازمان های بین المللی و جنبش های جدید است جهانی شدن روندی تدریجی و تکاملی را طی کرده و همچنان در حال پیشروی است.

کلمات کلیدی :
بازیگران بین‌المللی، جهانی شدن، حاکمیت دولت، ساختار حقوق بین‌الملل، صلاحیت جهانی