دوره 4، شماره 2، 1403، صفحات 72 - 88

نویسندگان : مهراد مؤمن* ¹ ، علیرضا دبیرنیا ²

چکیده :
اساسی‌گرایی دموکراتیک از مفاهیم عمیقی است که از یک سو بر مشروعیت قانون اساسی در انعکاس اراده عمومی و از سوی دیگر بر جایگاه حوزه عمومی به‌عنوان بستری برای گفتگوی عمومی در جهت همگرایی این دو تأکید می‌کند. پژوهش حاضر در سطح کلان به کاوشی جامع از حقوق عمومی مدرن با تمرکز بر تعامل میان قانون اساسی، قدرت مؤسس و حکمرانی دموکراتیک و در سطح خرد به تبیین برساخت‌های کلیدی در حقوق عمومی مدرن مانند حوزه عمومی، نافرمانی مدنی، پویایی قدرت، سازوکار کنترل و تعادل، اساسی‌گرایی دموکراتیک، گفتگوی عمومی، دموکراسی نمایندگی، حکومت قانون و نظام سیاسی می‌پردازد. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، چالش‌های ذاتی در نظام‌های حقوقی معاصر را برجسته نموده و به بررسی روند اساسی‌گرایی و اعمال قدرت مؤسس به‌عنوان مؤلفه‌های اساسی در ایجاد اصول و ساختارهای حکمرانی دموکراتیک می‌پردازد. بر همین اساس، یافته‌های پژوهش، پایبندی به اصول قانون اساسی و رویه‌های حقوقی برآمده از آراء دادگاه‌ها در تفسیر و اجرای قانون اساسی را برجسته می‌کند و بر اهمیت حقوق عمومی مدرن در حمایت از حکمرانی دموکراتیک، حمایت از حقوق فردی و تقویت مشارکت فعال شهروندان در گفتگوی عمومی و حوزه عمومی در شکل‌دهی به فرآیندهای سیاست‌گذاری و تقویت سیاست‌های عمومی صحه می‌گذارد. درنهایت، پژوهش حاضر، نظام سیاسی را به‌عنوان بستر توزیع قدرت، سیاست‌گذاری عمومی و استقرار حاکمیت در چارچوب حقوق عمومی مدرن در تعامل با قانون اساسی و حکمرانی دموکراتیک تبیین می‌کند و درک این برساخت‌ها را برای پیمایش مؤثر در پیچیدگی‌های حقوق عمومی مدرن و تحقق جامعه‌ای عادلانه، فراگیر و دموکراتیک بایسته قلمداد می‌کند.

کلمات کلیدی :
پویایی قدرت، حقوق عمومی مدرن، حکمرانی دموکراتیک، حوزه عمومی، قدرت مؤسس، اساسی‌گرایی