دوره و شماره : آماده انتشار

نویسندگان : مسلم رزمگاه* ¹

چکیده :
اشخاص حقوقی که در مقابل اشخاص حقیقی قرار دارند و بیشتر در حقوق تجارت از آن‌ها سخن به میان آمده، به عدّه‌ای از گروه‌ها، جمعیت‌ها، مؤسسات، سازمان‌ها و... اطلاق شده است که دارای وجود اعتباری بوده و حقوق و تکالیفی به آن‌ها تعلق گرفته است، مگر آن‌چه که بالطبیعه فقط انسان ممکن است دارای آن باشد. هدف از این نوشتار بررسی و مطالعه پیرامون اشخاص حقوقی و میزان اعتبار آن‌ها در منابع فقهی شیعه و نظرات فقهای امامیّه راجع به آن بوده است. روش تحقیق در مقاله‌ی حاضر به‌صورت مراجعه به منابع معتبر فقهی از جمله: آیات قرآن، سنّت پیامبر(ص) و ائمّه(ع)، نظرات فقهای عظام و حکم عقل در این زمینه بوده است. جامعه‌ی آماری مورد نظر نیز عبارت بودند از: فقها، علمای قرآن و حدیث و حقوق‌دانان. روش نمونه‌گیری به‌کار رفته از طریق مراجعه به کتاب‌خانه‌ی الکترونیکی و تخصصی جامع فقه۳، اثر اکبر راشدی‌نیا و همکاران و فیش‌برداری از کتب معتبر بوده است. یافته‌های تحقیق حاضر عبارت‌اند از: تأیید وجود شخصیت حقوقی از زمان صدر اسلام، البته با عناوینی متفاوت مثل بیت‌المال، امضای فقهای امامیه نسبت به مشروع بودن شخصیت حقوقی و سایر مطالبی که در مشروح مقاله ذکر گردیده است. نتیجه‌ی حاصل شده از این تحقیق این است که حقوق و تکالیف غیر قائم به شخص حقیقی، قابلیت تعلق گرفتن به شخص حقوقی را دارند و آموزه‌های فقهی نیز مؤیِّد این مطلب است.

کلمات کلیدی :
شخص حقوقی، شخص حقیقی، فقه، حقوق‌تجارت.