دوره 3، شماره 4، 1402، صفحات 43 - 58

نویسندگان : رضا حاصل‌خواه جعفرآبادی* ¹

چکیده :
با وجود پیامدهای زیان‌بار مصرف داروهای نیروزای غیرمجاز در سلامتی، امروزه مصرف این داروها توسط ورزشکاران بسیار گسترش یافته است. برخلاف بسیاری از کشورها، تاکنون مصرف چنین داروهایی در ایران به‌عنوان یک رفتار مجرمانه در قوانین جزایی پیش‌بینی نگردیده است تا بتوان به‌‌وسیله ارعاب ناشی از مجازات، مانع از درگیری کنشگران ورزشی در مصرف این داروها شد. هدف از پژوهش حاضر آن است تا بررسی نماید که پیشگیری واکنشی از مصرف داروهای نیروزا از طریق عقوبت و سزادهی کنشگران ورزشی، تا چه اندازه می‌تواند برای کنترل مصرف داروهای نیروزا مطلوب باشد. بدین منظور، پژوهش حاضر با بررسی مبانی و چالش‌های موجود در جرم‌‌انگاری مصرف داروهای نیروزا و همچنین، دقت در یافته‌های تجربی سایر پژوهش‌ها در این حیطه به روش کتابخانه‌ای و مطالعه‌ اسنادی، به امکان‌سنجی پیشگیری واکنشی از مصرف داروهای نیروزای غیرمجاز پرداخت. نتایج پژوهش نشان داد، اگرچه پیشگیری واکنشی با مبانی مشروعی نظیر اصل ضرر و پدرسالاری حقوقی، همسو و هماهنگ است اما با توجه به چالش‌های عملی و نظری بر سر راه جرم‌‌انگاری مصرف داروهای نیروزا، چنین اقدامی قادر نیست هدف اساسی از وضع قانون (جرم‌‌انگاری) را که همان اجرای مطلوب و مؤثر است، تأمین نماید. از سوی دیگر، با توجه به اینکه امروزه در اکثر کشورها تأکید اساسی در مبارزه با مصرف داروهای نیروزا بر پیشگیری رشدمدار و جامعه‌‌مدار است، لذا پیشگیری واکنشی (کیفری) نمی‌تواند یک راهکار پیشگیرانه مطلوب باشد.

کلمات کلیدی :
پیشگیری کیفری، داروهای نیروزا، پدرسالاری حقوقی